2023.08.29
Abşeron çimərlikləri meduzaların hücumuna məruz qalıb
Ötən gün Facebook sosial şəbəkəsində “Abşeron çimərliklərinin sularına zəhərli meduzaların girməsi” ilə bağlı məlumat yayılıb. Dənizdə üzənlərin sözlərinə görə, suya girdikdən sonra gözlənilməz qaşınma hiss ediblər. Əvvəlcə bir nöqtədə başlayan qaşınma daha sonra bütün bədəni əhatə etməyə başlayıb. Çaxnaşmaya qapılaraq sudan çıxan insanlar bədəndə kiçik səpgilər aşkar ediblər.
Bildirilir ki, səpkilər ürəkbulanma və hətta qızdırma ilə müşayiət olunur və buna səbəb yalnız sularımızdakı kiçik zəhərli meduzalar səbəb ola bilər.
Minval.az-ın əməkdaşı bu məsələ ilə bağlı hidrobioloq alim Ənvər Cəlilov müraciət edib. Alimin sözlərinə görə, Xəzər dənizinin akvatoriyası demək olar ki, hər tərəfdən dünya okeanına bağlı olduğundan orada cəmi iki növ meduza var.
Hidrobioloq bildirib ki, aqressiv Daraqlı jelly Mnemiopsis Xəzər sularında yaşayır, lakin bu növ dənizdə üzənlər üçün deyil, Xəzər ekosistemi üçün təhlükəlidir. Belə ki, meduzaların bu növü plankton və balıq kürüsü ilə qidalanır və bununla da əksər dəniz heyvanlarının və onların balalarının qida ehtiyatının böyük hissəsini məhv edir. Alim həmçinin qeyd edib ki, bu meduza növü artıq zooplanktonun 75%-ə qədərini məhv edərək bir çox nərə balığı növlərini və Xəzər suitilərinin populyasiyasını nəsli kəsilmək ərəfəsində qoyub.
Daraqlı jelly Mnemiopsis hermafrodit olduğuna görə onun çoxalmasına heç kim və heç nə mane olmur. Ancaq başqa bir ktenofo – Beroe, mnemiopsiləri uğurla ovlayır. Yeri gəlmişkən, Ə.Cəlilovun qeyd etdiyi kimi, ktenoforlar əslində heç meduza hesab olunmur və hətta ayrıca növ kimi təsnif edilir.
Lakin Abşeron çimərliklərinin sularında başqa meduza növünün görünməsi ehtimalı az olsa da istisna edilmir, çünki qlobal iqlim dəyişikliyi ilə əlaqədar meduzalar miqrasiya edir və çox güman ki, bəzi tropik növlərin nümayəndələri Aralıq dənizindən Volqa-Don kanalı vasitəsilə Xəzər dənizinə keçə bilər.
Bundan başqa, Ə.Cəlilov bildirib ki, institutun əməkdaşları may ayından sentyabr ayına kimi meduza və poliplərə nəzarət etmək üçün dəniz suyunu toplasalar da, indiyədək Xəzərdə yeni meduza növü aşkar etməyiblər. Ehtimal olunur ki, əgər varsa, o zaman bu meduzalara çox az miqdarda və su sahəsinin kiçik bir hissəsində rast gəlinə bilər. “Hər bir halda müşahidələr davam edəcək, sentyabrın sonunda meduza mövsümü başa çatacaq və yeni meduza növü aşkar edilərsə, ictimaiyyətə bununla bağlı məlumat veriləcək”, deyə Ə.Cəlilov bildirib.
