Məhərrəmova Şeyda Məmməd qızı

Anadan olduğu yer

Azərbaycan, Fizuli r., Əhmədalılar kəndi

Təvəllüdü

29.08.1969     

Bitirdiyi ali təhsil müəssisəsi

Bakı Dövlət Universiteti

Elmi dərəcəsi

Biologiya üzrə fəlsəfə doktoru

Elmi rütbəsi

Namizədlik (PhD) dissertasiyasının mövzusu:

-         ixtisas şifri

-         ixtisasın adı

-         mövzunun adı

2413.01 

 entomologiya 

 Azərbaycanın şərqində meşə-meyvə bitkilərinə ziyan vuran yarpaqbükənlərin (Lepidoptera: Tortricidae) növ tərkibi və onlarin parazitoid kompleksi

Çapdan çıxmış elmi əsərlərinin ümumi sayı

-         xaricdə çıxmış elmi əsərlərinin sayı

-         beynəlxalq bazalarda referatlaşdırılan və indeksləşdirilən jurnallarda çap olunan məqalələrin sayı

46



23

 5

Müəlliflik şəhadətnamələrinin və patentlərin sayı

Kadr hazırlığı:     

-         fəlsəfə doktorlarının sayı

Əsas elmi nailiyyətləri

Ş.M.Məhərrəmova işlədiyi müddətdə aşağıdakı elmi tədqiqat işlərinin icraçısı olmuşdur:

1. Lənkəranda bəzi tərəvəz zərərvericilərinin bioekoloji xüsusiyyətlərinin öyrənilməsi (1996-2000);

2. Hirkan və Qızılağac qoruqlarında xeyirli entomofaunanın öyrənilməsi və onların zərərvericilərə qarşı bioloji mübarizədə rolunun müəyyən edilməsi(1996-2000);

3. Oleandr, bənövşəyi çanaqlı yastıcalar, yarpaqbükənlər, minalayıcı milçəklər və bəzi zərərli ayıcaların əsas parazitoid və yırtıcıları (2000-2005)

4. Böyük Qafqaz bölgəsində meşə və meyvə ağaclarına zərərverən dəyişik  ipəksarıyanın entomofaqları və onlardan istifadə olunmasının mümkünlüyünün araşdırılması (2006-2010)

5. Quba-Xaçmaz bölgəsində bostan-tərəvəz bitkilərinin ziyanvericilərinə qarşı inteqrir mübarizədə entomofaqlardan istifadə edilməsi (2010-2013)

Azərbaycanın Şirvan bölgəsində nar bitkisinin zərərvericiləri və onların entomofaqları (2014-2016)

6. Nar bitkisinin əsas yerli və invaziv zərərvericiləri və onlara qarşı inteqrir mübarizənin elmi əsaslarının hazırlanması (2017-2020)

Ş.M.Məhərrəmova 2016-cı ildə Azərbaycanın şərqində meşə-meyvə bitkilərinə ziyan vuran yarpaqbükənlərin (Lepidoptera: Tortricidae) növ tərkibini və onların parazitoid kompleksini tədqiq edərək bu mövzü üzrə biologiya üzrə fəlsəfə doktorluğu dissertasiyası müdafiə etmişdir. Tədqiqat nəticəsində, Azərbaycanın şərqində meşə-meyvə bitkilərinə ziyan vuran 17 növ yarpaqbükən, eyni zamanda yarpaqbükənləri yoluxduran 67 növdən ibarət parazitoid kompleksi müəyyən edilmişdir. Azərbaycanın şərqində yarpaqbükənlərdən ən çox  ziyan vuran 3 növün (Tortrix viridana, Archips rosanus, A.xylosteana) Azərbaycanda ilk dəfə bioekoloji xüsusiyyətlərini ətraflı tədqiq etmiş, fenoloji təqvimlərini hazırlamış, eyni zamanda yarpaqbükənlərin və onların parazitoidlərinin tədqiqat sahəsində ekoloji vəziyyətinin qiymətləndirilməsi üçün müxtəlif ekoloji göstəricilərin köməyi ilə analız edilmişdir ki, bu da yarpaqbükənlərə qarşı profilaktik və mübarizə tədbirlərinin hazirlanmasında böyük əhəmiyyətə malikdir.

 Ş.M.Məhərrəmovanın icra etdiyi  Beynəlxalq və yerli fondlar tərəfindən maliyyələşdirilmiş elmi layihələr:

1. NATO Science Programme, Cooperative Science and Technology Sub-Programme, Collaborative Linkage Grant, Partner-country Project «Neftlə çirklənmənin entomofaunaya təsiri» (2002-2004);

2. Scientific & Technological Center in Ukraine (STCU) “Azərbaycan meşələrinə kütləvi ziyan vuran bəzi pulcuqqanadlıların (tək və həlqəvi ipəksarıyan) bioekologiyası və təbii düşmənləri” (2008-2010);

3. US Civilian Research and Development Foundation (CRDF) (BGP) «Azərbaycanda tək ipəksarıyan, onun təbii düşmənləri və qida bitkiləri» (2008-2010);

4. Scientific & Technological Center in Ukraine (STCU) “Bakı-Tbilisi-Ceyhan neft kəməri boyunca (Azərbaycan ərazisi) entomofaunanın vəziyyəti”;

5. Azərbaycan Prezidenti yaninda Elmin İnkişafı Fondu (EİF) “Azərbaycan faunasının cücülər sinfinin öyrənilməmiş qruplarının tədqiqi, onların statuslarının, nadirlik dərəcəsinin müəyənləşdirilməsi” (2011-2012).

6. Azərbaycan Prezidenti yaninda Elmin İnkişafı Fondu (EİF)  "Azərbaycanda tərəvəz bitkilərində xəstəlik törədən təhlükəli virus və fitoplazmalar və onların həşərat vektorlarının yeni molekulyar və seroloji metodlarla tədqiqi" (2015-2016)

Elmi əsərlərinin adları

1.         Магеррамова Ш.М. Паразиты листоверток, повреждающих плодовыекультурыв Ленкоранской зоне / Мат. науч. конф. аспирантов АН Азербайджана.Баку:1995, c.78-79

2.         Məhərrəmova Ş.M.Şəki-Zaqatala bölgəsində alma meyvəyeyəninin (Las­pey­re­sia pomonella L.) bəzi ixnevmonid növlərinin bioekoloji xüsusiyyətlərinə dair / Аzərbaycan ЕА аspirantların elmi konfransının materialları.Bakı:1996, s.107-108  

3.          Магеррамова Ш.М., Алиев А.А. Паразиты дубовой зеленой листовертки (TortrixviridanaL.) в Ленкоранской зоне Азербайджана// В кн. Изуч. и охрана животного мира Аз­-на. Мат. науч. конф. посв. 75 летию со дня рожд. засл. деят. науки, акад. М.А.Му­­саева.Баку:Элм,1997a, с.91-92

4.         Алиев А.А.,Магеррамова Ш.М. Паразиты – ихневмониды дубовой зеленой листовертки (TortrixviridanaL.) и их значение в биологической регуляции / Мат. Науч.-метод.конф. «Окружающая среда и экология» Баку: Oзан, 1997b, s.140

5.         Алиев А.А., Иванов Е.В.,Магеррамова Ш.М. Роль полезных насекомых в естественной регуляции вредителей растений в Гирканском и Кызыл-Агачском заповедниках / "Охрана жизне­деятельности" мат. научн. конф. Сумгаит: 1998, s.146

6.         Məhərrəmova Ş.M.Yarpaqbükənlərin (Lepidoptera,Tortricidae) say miqdarının bioloji tənzimlənməsində parazitlərin rolu / Azərbaycan EA aspirantlarının elmi konfransının materialları (may 1999). Bakı: 2000, s.64-65

7.         MəhərrəmovaŞ.M.Hirkan Qoruğunun bəzi ziyanvericilərinin parazitoid kompleksi// Ekologiya, fəlsəfə, mədəniyyət jurnalı. Bakı, Elm, 2001, s.340-344

8.         Məhərrəmova Ş.M., İvanovY.V.Meyvə yarpaqbükəni və onun para­zitoid kompleksi arasında sahib-parazit münasibətləri /XX əsrin sonun­da heyvanlar aləminin öyrənilməsi və qorunması. AkademikM.Ə.Mu­sayevin 80 illik yubileyinə həsr olunmuş konfransın materialları, Bakı: 2001, s.166-168.

9.         Məhərrəmova Ş.M., Səfərov H.M.Yaşılpalıd yarpaqbükəninin Hirkan Dövlət Qoruğunda yayılma xüsusiyyətləri/ «Kimya-biologiya elmləri və təhsilinin aktual problemləri», ADPU-80, Respublika elmi konfran­sının materialları (5-7 noyabr 2001-ci il). Bakı: 2001, s.24-26.

10.      Məhərrəmova Ş.M.Hirkan Dövlət Qoruğunda ziyanvericilərin yayılma xüsusiyyətləri/Görkəmli alim və ictimai xadim, akademik Həsən Əliye­vin 95 illik yubileyinə həsr olunmuş “Həsən Əliyev və Azərbaycanda ətraf mühitin davamlı inkişafının problemləri”mövzusunda elmi-praktik konfransın tezisləri. Bakı: 2002а, s.279-280

11.      Kərimova İ.Q., Huseynova E.A., Məhərrəmova Ş.M., Tozlu G. Azərbaycanın şimal-Şərq meşələrindən toplanmış Lepidoptera dəstəsinin nümayəndələri // Görkəmli alim və ictimai xadim Akad. H.Əliyevin 95 illik yubileyinə həsr olunmuş “H.Əliyev və Azərbaycanda ətraf mühitin davamlı inkişafının prinsipləri” mövzusunda elmi-praktik konfransın tezisləri, Bakı, 2002, s.296-297

12.      Гусейнова Э.А., Керимова И.Г, Магеррамова Ш.М., Тозлу Г. Некоторые краснокнижные виды жуков  Северо-Восточного Азербайджана сегодня // Конференция посвященная году гор.Тбилиси, Грузия, 2002, c.80-81, c.132

13.      Guseynova E.A., Kerimova I.G., Maharramova Sh.M., Tozlu G. To insect fauna (Сoleoptera, Lepidoptera, Hymenoptera) of North-Eastern forests of Azerbaijan // VII European congress of entomology Grecce. Thessaloniki, October 7-13, 2002, p.170

14.      Maharramova Sh.M.Parasitoids of the Archips rosana (Lepidoptera, Tortricidae) // Abstracts VIIth European congress of Entomology, Oc­to­ber 7-13/2002, Thessaloniki, Greece: 2002b, 92, Hellenic Ento­mo­logical Society, Abstract 029, p.92

(http://www.nhm.ac.uk/resour­ces/research-curation/projects/chalcidoids/pdf_X/Maharr 2002.pdf

15.      Maharramova Sh.M.Role of parasitoid complexis in control of Tortrix viridana L.(Lepidoptera: Tortricidae) /Türkiye 5.Biyolojik Mücadele Kongresi Bildirileri (4-7 Eylül 2002), Erzurum, Turkey, 2002c, p.189-198 (http://entomoloji.ege.edu.tr/files/Kongreler/Biyo_5/biyo_5_189-198.pdf)

16.      Керимова И.Г., Гусейнова Э.А., Магеррамова Ш.М., Тозлу Г. Заселенность лесов Северо-Восточного Азербайджана представителями отряда Coleoptera // IV Международ­ная Конференция «Биологическая Раз­нообразия Кав­каза», Махачкала, 2002, с.152-153

17.      Магеррамова Ш.М. Паразитоиды – бракониды (Hymenoptera, Braconidae) некоторых видов листоверток (Lepidoptera, Tortricidae), вре­ди­телями лесо-плодовых культур// IV Международная Конференция «Биологическая Раз­нообразия Кавказа», Махачкала, 2002, с.174-176

18.      Məhərrəmova Ş.M.Parazitoid kompleksinin qızılgül yarpaqbükəninin (Аrchips rosanus L., Tortricidae) sayının tənzimlənməsində rolu / Azərbaycan Zooloqlar Cəmiyyətinin I Qurultayının materialları. Bakı: 2003, s.230-236

19.      Fərzəliyev V.S., Məhərrəmova Ş.M.Mərkəzi Nəbatat Bağında yayılmış bəzi ziyanvericilər və onların parazitoidlərinə dair / Bitkilərin introduk­siyası və iqlimləşdirilməsi. Mərkəzi Nəbatat Bağının əsərləri, IV, Bakı, Elm, 2004, s.164-170

20.      Магеррамова Ш.М. Личиночно-куколочные паразитоиды не­ко­торых видов листоверток (Lepidoptera, Tortricidae)/ Био­ло­ги­ческое разнообразие Кавказа, ТрудыТретьей Международной конфе­рен­ции, Сухум(11-14 октября, 2004), Том 1, Нальчик:2004, с.154-159

21.      Гусейнова Э.А., Керимова И.Г., Магеррамова Ш.М., Тозлу Г. Фаунистический состав Hemiptera в горных лесах северо-восточного Азербайджана, подверженных нефтяному загрязнению // Биологические разнообразие Кавказа, Труды Третьей Международной конференции, Сухум (11-14 октября, 2004), Том 1, Нальчик, 2004, с.117-121

22.      Магеррамова Ш.М., Kaрa K. Тахины (Diptera: Tachinidae) – пара­зи­тоиды некоторых видов листоверток (Lepidoptera, Tortrici­dae) Апшерона и горных лесов Ленкорана // Проблемы экологии горных территорий. Сборник научных трудов. Нальчик: 2004, с.69-70

23.      Гусейнова Э.А., Керимова И.Г., Магеррамова Ш.М.,Тозлу Г.Представители отряда перепончатокрылых (Insecta, Hymenoptera) в горных лесах Северо-Восточного Азербайджана, подверженных нефтяному загрязнению // Проблемы экологии горных территорий, Сборник научных трудов, Нальчик, 2004, с.49-53

24.      Kerimova İ.G., Guseynova E.A., Maharramova Sh.M., Tozlu G.Influence of oil pollution  on entomofauna// Proceedings of the International Conference on Bioremediation of Soil and Groundwater. 05-08 September Cracow, Poland, 2004

25.      Tozlu G., Maharramova Sh.M., Kerimova I.G., Huseynova E.A. Coleoptera (Cerambycidae, Curculionidae) of the oil-polluted forests in north eastern Azerbaijan // „Linzer biologischen Beiträge“ and „Beiträge zur Naturkunde Oberösterreichs“ 37.1б.2005, p. 477-488

26.      Kerimova İ.G., Guseynova E.A., Məhərrəmova Ş.M.Azərbaycanınneftlə çirklənməyə məruz qalmış şimal-şərq meşələrində nadir böcək növləri // АМЕА, Azərbaycan kənd Təsərrüfatı Nazirliyi Aqrrar Elm Mərkəzi Azərb. Elmi Tədqiqat Bitki Mühafizəsi İnstitutu S.R.məmmədovanın 80 illiyinə həsr olunmuş elmi sessiyanın materialları, Gəncə, 2005, s. 103-107

27.      Məhərrəmova Ş.M.Lənkəran bölgəsində meyvə-meşə bitkilərinə zərər verən yarpaqbükənlərin (Lepidoptera: Tortricidae) rolu / AMEA Zoo­logiya institutunun əsərləri. XXVIII cild. Bakı: Elm, 2006, s.542-551

28.      Магеррамова Ш.М. Видовой состав и трофические связи Chalcidoidae (Hymenoptera), заражающих листоверток в Азер­бай­джане / «Горные экосистемы и их компоненты» Мат-лы Междунар. конференция 13-18 августа 2007. г. Нальчик. Ч.2, Москва: Товарищество научных изданий КМК, 2007, с.120-124

(http://iemt.ru/wp-/az/page_6/content/uploads/2015/03/ekosistemy_20072_0.pdf)

29.      Гусейнова Е.А., Керимова И.Г., Магеррамова Ш.М. Влияние нефтяного загрязнения на энтомофаунув лесах Северо-Восточного Азербайджана // «Горные экосистемы и их компоненты» Мат-лы Междунар. конференция 13 - 18 августа 2007. г. Нальчик. Ч.2, Москва: Товарищество научных изданий КМК, 2007, c.188-192

30.      Nuriyeva İ.A., Kərimova İ.Q., Hüseynova E.A., Əhmədov B.Ə., Məhərrəmova Ş.M.Böyük Qafqazın Azərbaycan meşələrində tək ipəksarıyanın(Lymantria dispar L) populyasiyasının müasir vəziyyəti haqqında // Azərbaycan Zooloqlar cəmiyyətinin əsərləri,  I cild (məqalələr toplusu), Bakı, Elm, 2008, s.384-388

31.      Maharramova Sh.M. Yaşıl palıd yarpaqbükəninin (Tortrix viridana L., Tor­tri­cidae) inkişafında sıçrayışlı kütləvi artıma təsir edən amillər // Azərbay­can Zooloqlar cəmiyyətinin əsərləri. I cild. Bakı: Elm, 2008, s.291-297

32.      Məhərrəmova Ş.M.Yarpaqbükənlərin (Lepidoptera: Tortricidae) say tənzimində rol oynayan parazitoidlərin biomüxtəlifliyi və ekoloji göstəricilərlə səciyyəsi // AMEA-nın Xəbərləri (biologiya elmləri), cild 64, N1-2, 2009, s.85-90  

33.      Hüseynova Е.А., Kərimova İ.Q., Məhərrəmova Ş.M. Şimal-Şərqi Azərbaycanın meşələrində neftlə çirklənmə ilə əlaqədar entomofaunanın tərkibinin dəyişməsi // AMEA Xəbərləri, biol.elm.seriyası, cild 63, N 5-6, 2008, s.75-80

34.      Aliyev A.A.,  Maharramova  Sh.M.Ichneumonidae in the collection of the Institute of Zoology, NAS of Azerbaijan Republic, Part I. Subfamily Pimplinae(Hymenoptera) // Beiträge zur Entomologie, Germany, 59(2009) 2, 15.12.2009, p.271-286

35.      Maharramova Ş.M.Azerbaycanın Lenkeran bölgesindeki Hirkan Milli Parkında Tortrix vırıdana L. (Lepidoptera: Tortricidae) trofik iliskileri/ III. Ulusal Karadeniz Ormancılık Kongresi Bildiriler kitabı20-22 Mayıs 2010. Cilt: IV, Artvin, Turkey: 2010а, s.1368-1376

36.      Maharramova Sh. M. Characterictics of Parasitoids of Tortricidae (Lepidoptera) in Azerbaijan Republic // Linzer Biologische Beiträge,Austria, 42/1, 2010, p.757-780 (http://www.zobodat.at/publikation_volumes.php?id=30747)

37.      Məhərrəmova  Ş. M. Yarpaqbükənlərin (Lepidoptera: Tortricidae) say tənzimində rol oynayan parazitoidlərin biomüxtəlifliyi və ekoloji göstəricilərlə səciyyəsi // AMEA-nın Xəbərləri (biologiya elmləri), cild 64, N1-2, 2009, s.85-90

38.       Maharramova Sh.M.Characretization of leaf-rollers attacking forest and fruit trees in Azerbaijan (Lepidoptera: Tortricidae)// Beiträge zur Entomologie, Germany, 2011, 61 (2011)1, p.223-238

39.      Məhərrəmova Ş.M. Curculionidae Latreille, 1802 (Coleoptera) fəsiləsinə daxil olan böcəklər  haqqinda // Azərbaycan Zooloqlar cəmiyyətinin əsərləri. Bakı, Elm, c.4, N1, 2012, s.140-145

40.      Məhərrəmova Ş.M. Choreutis nemorana(Hübner, [1799]) (Lepidoptera: Choreutidae) güvə-yarpaqbükənin Azərbaycanda bəzi bioekoloji xüsusiyyətləri və təbii düşmənləri // AMEA Zoologiya institutunun əsərləri c.30, N1, Bakı, Elm, 2012,  s.115-121

41.      Магеррамова Ш.М.Пищевые связиTortrix viridanaL. (Lepidoptera: Tortricidae) в Гирканском Национальном Парке Азербайджана / Материалы IV Международнойконференции посвященной 80-летию основателя ИЭГТ КБНЦ РАН чл.-корр. РАН А.К.Темботова и 80-летию Абхазского государственного университета «Горные экосистемы и их компоненты». Нальчик. Издательство М.и В.Котляровых (ООО «Полиграфсервис и Т»), 2012, с.156-157   (http://iemt.ru/wp-/az/page_6/content/uploads/2015/03/12.pdf

42.      Магеррамова Ш.М. Зеленая дубовая листовертка на юго-востоке Азербайджана (биоэкологические особенности, трофические связи и паразитоиды). Saarbrucken, Deutschland:LAP- Lambert Academic Publishing, 2013, 144 с.

43.      Maharramova Sh.M.Tortrix moths (Lepidoptera: Tortricidae) feeding on wood-fruit plants in Eastern Azerbaijan / Proceedings of the International Caucasian Forestry Symposium, 24-26 October 2013, Artvin, Turkey, 2013b, p.641-648       (http://ekonferans.artvin.edu.tr/index.php/ICFS/ICFS/paper/viewFile/140/43)

44.      МагеррамоваШ.М. (2015) Новые находки паразитоидов листовёрток (Le­pi­doptera: Tortricidae) лесоплодовых культур Азербайджана// Ев­рази­атский энтомологический журнал, том 14. Вып.4, Ново­си­бирск – Москва, c.377-383 (http://www.eco.nsc.ru/entomolog.html#2015)

45.       Maharramova Sh.M., Ayberk H., (2017): New records of leafrollers reared in Azerbaijan (Lepidoptera: Tortricidae) // Linzer biologische Beiträge 0049_1: 677-686.  (http://www.zobodat.at/pdf/LBB_0049_1_0677-0686.pdf)

46. Maharramova Sh.M. (2017) Tortricid Moths (Lepidoptera: Tortricidae) Damaging to the RareTree Species in the Hirkan National Park  / Abstracts of International Forestry and Environment SymposiumClimate Change and Tree Migration”, 07-10 November 2017, Trabzon, Turkey

 

Respublika, beynəlxalq və xarici ölkələrin elmi qurumlarında üzvlüyü 

 Azərbaycan Zooloqlar cəmiyyəti

 Dünya yarpaqbükənlərinin sistematikləri cəmiyyəti

Pedaqoji fəaliyyəti

2017 - AMEA Zoologiya İnstitutu magistratura pilləsində baş müəllim

Digər fəaliyyəti 

 

Təltif və mükafatları

 

Əsas iş yeri və ünvanı

AMEA Zoologiya İnstitutu, Bakı şəhəri, Abbaszadə küçəsi, məhəllə 504, keçid 1128 

Vəzifəsi

 Quru Onurğasızları laboratoriyasının müdiri

Xidməti tel.

 

Mobil tel.

(+99470) 255 58 18 

Ev tel.

 

Faks

 

Elektron poçtu

mm_sheyda@hotmail.com