2017.05.26
AMEA Zoologiya İnstitutunda elmi seminarın növbəti iclası keçirildi
AMEA Zoologiya İnstitutunda bu gün keçirilən elmi seminarda Tətbiqi Zoologiya Mərkəzinin elmi işçisi Gülnar Qəhrəmanovanın “Gəncə-Qazax bölgəsində dənli bitki senozlarında yayılmış sərtqanadlılar (Coleoptera), onların növ tərkibi, bioekologiyası və trofik əlaqəsi” mövzusunda dissertasiya işinin müzakirəsi keçirildi.
Tədqiqat işinin nəticəsində ilk dəfə olaraq Gəncə-Qazax bölgəsində payızlıq buğda sahələrində, həmçinin yabanı dənli bitkilərin üstünlük təşkil etdiyi təbii senozlarda böcək faunası ətraflı tədqiq edilib. Müəyyən edilib ki, bölgədə dənli bitki senozlarında 10 fəsiləyə, 22 yarımfəsiləyə, 42 cinsə mənsub 54 növ yayılıb. Bunlardan 10 növ Azərbaycan faunasında, əlavə olaraq 16 növ isə Gəncə-Qazax bölgəsində ilk dəfə qeydə alınıb.
Gəncə-Qazax bölgəsində dənli bitki aqrosenoz və təbii senozlarında müəyyən edilən növlər rastgəlmə tezliyinə, qidalanma tipinə, bitkinin vegetativ və generativ orqanlarını zədələməsinə görə qruplaşdırılmışdır. Tədqiqatlar nəticəsində başlıca zərərverici sərtqanadlıların ilk dəfə olaraq Gəncə-Qazax bölgəsi üçün fenoloji təqvimi verilmiş, torpaqda miqrasiyası, rastgəlmə tezliyi, uçuş dinamikası və həmin növlərin payızlıq buğdaya zərəri hesablanmış, entomofaqları və qida bitkisi ilə əlaqələri müəyyən olunmuşdur.
Bu nəticələr nəinki bölgə, həmçinin Azərbaycan faunası üçün nəzəri elmi baza kimi mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Sərtqanadlıların aqrosenoz və təbii senozlarda yayılmasının, bir sahədən digərinə miqrasiyasının, dənli bitkilərlə trofik əlaqələrinin, tədqiqat ərazisində bu faunanın ekoloji vəziyyətinin qiymətləndirilməsinin, bununla yanaşı, payızlıq buğdaya daha çox ziyan vuran növlərin bioekologiyasının öyrənilməsi, onların fenoloji təqviminin tərtibi və bitkini zədələmə həddinin müəyyənləşdirilməsi üzrə əldə edilən nəticələr zərərverici sərtqanadlılara qarşı mübarizə tədbirlərinin hazırlanmasında istifadə oluna bilər.
Tədqiqat zamanı ilk dəfə olaraq, ekoloji göstəricilərin köməyi ilə dənli bitki senozlarında yayılmış sərtqanadlılar faunasının ekoloji analizi aparılmışdır.
